Info, filmpjes en boeken omtrent unschooling en zelfsturend leren

Wat is unschooling en zelfsturend leren?

In de jaren ’70 heeft John holt de term unschooling geïntroduceerd. Het is leren buiten de context van reguliere scholen. Bij unschooling krijgt het kind de vrijheid zijn eigen interesses te volgen en te leren op zijn eigen manier. Het kind is hierbij vrij van een opgelegd curriculum en vrij van verplichte testen.

Een andere term voor unschooling is zelfsturend leren. Waarbij wordt benadrukt dat het kind aan het roer staat van zijn eigen leven en leerproces. Het is leren dat voortvloeit uit de zelfgekozen activiteiten en levenservaringen van het kind, ongeacht of deze ervaringen gekozen zijn met het oog op leren. Die activiteiten kunnen eerder welke activiteit zijn, zolang de activiteit gekozen is door het kind zelf. Het meeste van die activiteiten zijn onderdeel van het informele dagdagelijks leven van het kind, zoals spelen, iets nieuws uitproberen, gesprekken, iets lezen, … Leren is verweven in al deze activiteiten. En belangrijk voor zelfsturend leren is dat deze activiteiten evenveel waarde hebben als meer formele activiteiten. Bij zelfsturend leren volgt elk kind zijn eigen pad, met z’n eigen interesses en doelen.

Wel wordt er bij unschooling een rijke omgeving gecreëerd die heel wat (leer)mogelijkheden creëert. Het leren gebeurd dus niet in een vacuüm, maar in een sociaal-culturele context.

Filmpjes omtrent unschooling en zelfsturend leren

Alphabet

Kinderen worden geboren met een enorme creativiteit. Maar na hun schoolloopbaan is het grootste deel van die creativiteit verloren gegaan. Dit is het vertrekpunt van deze documentaire om ons onderwijs te onderzoeken en te bekijken hoe het anders kan.

De documentaire is origineel Duits gesproken, hier zie je de trailer met Nederlands ondertitels.
De volledige film zonder ondertitels kan je hier bekijken.

2014
Erwin Wagenhofer

Changing Our Minds: The Psychology of Self Directed Education

Naomi Fisher is een klinisch psychologe gespecialiseerd in trauma en neurologische ontwikkelingsproblemen. En ze is moeder van 2 die ze opvoedt vanuit zelfsturend leren. In deze presentatie spreekt ze over hoe kinderen leren bekeken vanuit psychologische theorieën. Ze zoomt in op hoe het klassieke schoolsysteem leren benaderd en de 4 paradoxen die hierbij ontstaan. Verder legt ze uit hoe zelfsturend leren die 4 paradoxen wel oplost en hoe de psychologie van het zelfsturend leren werkt.
Deze presentatie werd gegeven tijdens het ‘Online freedom to learn forum 2020’

2020
Naomi Fisher

Class Dismissed

A film about learning outside the classroom

Gefrustreerd door het traditionele schoolsysteem haalt een gezin in Los Angeles hun twee kinderen uit school en nemen hun onderwijs in eigen hand. In hun zoektocht om het leven van hun kinderen te verbeteren, moeten ze al lang bestaande aannames over onderwijs overwinnen. Gaandeweg ontdekken ze unschooling.

Zoals bij het gezin in de film, vraagt het een heel groeiproces van je gezin om je kind naar de democratische school Orvita te laten gaan. De kinderen kennen vaak een periode van ontscholen. En de ouders komen heel wat angsten en twijfels tegen.

Klik hier om de hele film te bekijken.

2015
Jeremy Stuart

Ecology of childhood

the power of enthusiasm

André Stern is muzikant, gitaarmaker, schrijver en journalist. André Stern ging nooit naar school. In deze ted talk praat hij over hoe het voor kinderen natuurlijk is om te leren. Kinderen kunnen niet niet leren. Alle kinderen zijn uitgerust met een prachtige set aangeboren eigenschappen om te leren: spelen, enthousiasme, openheid en willen de wereld ontdekken.

2015
André Stern

Etre et devenir / Being and becoming

De filmmaker neemt ons op een reis doorheen de VS, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Daar ontmoet ze gezinnen waar de kinderen aan unschooling doen en dus vrij zijn om te leren wat ze willen. Ze gaat op zoek naar de waarheid omtrent de natuurlijke drang van kinderen om te leren.

De film in het Frans (met sommige stukken Engels gesproken) is hier volledig te bekijken.

Bekijk de Engelse trailer. Ga naar de website van de film.

2014
Clara Bellar

Hackschooling makes me happy

Logan is een 13 jarige die gelukkig en gezond wil zijn nu en later. In deze TEDx talk spreekt hij erover dat gelukkig en gezond zijn het vertrekpunt van onderwijs zou moeten zijn. Hoe onderwijs er heel anders kan uitzien. Hij spreekt vanuit zijn eigen ervaring als unschooler.

2013
Logan LaPlante

How we see self-directed education

In dit Engels filmpje krijg je een heldere uitleg over hoe zelfsturend onderwijs er uit ziet. We vertrouwen dat kinderen een natuurlijke drive hebben om hun kennis en vaardigheden te vergroten. Daarom kiest een kind zelf wat en hoe ze leren. Het filmpje geeft ook uitleg over de verschillende vormen van zelfsturend onderwijs: unschooling/ontscholen, democratisch onderwijs en leer centra.

2016
Akilah S. Richards – Alliance for Self-Directed Education

Neurodiversity: Being Who You Are

Als we ervan uit zouden gaan dat iedereen anders is, dan zouden we het onderwijs heel anders moeten plannen. We zouden rekening moeten houden met diverse manieren van leren. Wanneer we dit doen, kunnen kinderen die worstelen op reguliere scholen gedijen, bevrijd worden van de noodzaak om zich aan te passen. Ze kunnen de ruimte en tijd krijgen om dingen te leren die ze moeilijker vinden, zonder vergelijkingen met anderen van dezelfde leeftijd. Wanneer dit gebeurt, wordt hun leervermogen ontketend en kunnen ze echt zichzelf zijn.

2021
Naomi Fisher

Self-Taught

Life Stories From Self-Directed Learners

Zes volwassen unschoolers vertellen hun verhaal over wat zelfsturend leren voor hen betekent en de impact die het heeft gehad op hun leven, ambities, werk en overtuigingen. Of ze nu een artiest, wetenschapper of ondernemer zijn, ze hebben allemaal één ding gemeen: hun overtuiging dat echt onderwijs het vermogen is om je eigen leven te schrijven in plaats van alleen het leven te accepteren dat je gekregen hebt.

De ervaring leert dat kinderen die opgroeien vanuit zelfsturing, als unschooler of in een democratische school, opgroeien tot volwassenen die tevreden zijn over hun leven en die bewust in het leven staan.

Klik hier om de volledige film te bekijken.

2019
Jeremy Stuart

What is self-directed education?

Korte Engelse uitleg met animatie door Peter Gray over wat zelfsturend onderwijs inhoudt. Klassiek onderwijs zorgt voor heel wat stress en angst bij kinderen. Zelfsturend onderwijs is gefundeerd op de zelfgekozen activiteiten en levenservaringen van diegene die het onderwijs beleeft. Zelfsturend onderwijs kan het volgen van lessen zijn, maar voor de grote meerderheid van de tijd leert het kind door zijn eigen interesses te volgen.

2016
Peter Gray – Alliance for Self-Directed Education

Boeken omtrent unschooling en zelfsturend leren

Changing our minds

How children can take control of their own learning

Naomi Fisher is klinisch psychololoog, gespecialiseerd in autisme en trauma. Ze werkt o.a. met kinderen met speciale onderwijsnoden. En ze is unschooled haar eigen 2 kinderen. In haar boek brengt Naomi onderzoek, theorie en praktijk omtrent leren samen. En neemt je mee in de wereld van zelfsturend leren of unschooling. Volgende thema’s komen o.a. aan bod: Over motivatie en leren. Hoe zelfsturend leren er in de praktijk uitziet. Wat zijn de uitkomsten van het leerproces? Het ontscholingsproces van ouders als je kiest voor zelfsturend leren. Zelfsturend leren en welbevinden.

Dit boek brengt heel wat theorie en praktijk samen over waarom wij bij Orvita kiezen voor zelfsturend leren. Daarom is dit boek ten zeerste aan te raden als je meer wil weten over zelfsturend leren en/of als je als ouder interesse hebt voor Orvita.

2021
Naomi Fisher

Evidence that self-directed education works

Werkt zelfsturend leren echt? Dit boek is een verzameling van artikels waarin Peter Gray wetenschappelijk bewijst dat zelfsturend leren of unschooling echt werkt. Zo staat er een onderzoek in beschreven over hoe het gaat met volwassen unschoolers en van ouders van unschoolers.

2020

Free to Learn

Why unleaching the instinct to play will make our children happier, more self-reliant and better students for live

Ontwikkelingspsycholoog Peter Gray geeft aan dat om kinderen optimaal te laten ontwikkelen in een veranderende wereld, we best het vertrouwen geven aan kinderen om aan het roer te staan van hun eigen leren en ontwikkeling. Gebaseerd op onderzoek vanuit antropologie, psychologie en geschiedenis toont Gray aan dat spelen de belangrijkste manier is hoe kinderen leren, problemen oplossen, leren omgaan met anderen en veerkrachtig in het leven staan.

2013
Peter Gray

How children acquire “academic skills without formal instruction

Kinderen die opgroeien in een omgeving waar lezen en rekenen alomtegenwoordig is, hoeven niet geleerd te worden hoe te lezen of te rekenen. Ze leren die vaardigheden doorheen hun dagdagelijkse bezigheden.

In dit boek haalt Peter Gray bewijs aan dat dit zo is.

2020

Leven zonder school

Waarom de school aan de basis ligt van de leerproblemen van uw kind

Een pleidooi voor leren zonder school.

2018

Mother nature’s pedagogy

Biological foundations for children’s self-directed education

Kinderen leren van nature vanuit zelfsturing. Ze zijn speels, nieuwsgierig, sociaal, avontuurlijk en hebben het verlangen om te leren wat nodig is om te leven in de cultuur waar ze opgroeien.

In een reeks artikels samengebracht in dit boek, beschrijft Peter Gray vanuit wetenschappelijk onderzoek dat dit zo is.

2020

Papa, ik ga niet meer naar school

Dit is het verhaal van Louis, school drop out op 14 jaar. Geschreven door een vader en zijn zoon. Het boek neemt je mee langs Louis’ levensreis en geeft jou een inkijk in onze gedachten, gevoelens en twijfels. Bovenal is dit een boek over hoop, geloof en vertrouwen. In het unieke potentieel van elk kind. In de kracht van een droom en verlangen. In het leven van binnenuit. In het zelfsturend vermogen van ieder mens.

2019
Jan en Louis De Keyser

Unschooled

Raising curious, well-educated children outside the conventional classroom

In dit boek krijg je inzicht over wat er mogelijk is als je kinderen de ruimte geeft om in vrijheid leven en leven. In het boek komt o.a. het volgende aan bod: Wat is unschooling? Hoe leren kinderen als ze zelf kiezen wat ze doen, zoals lezen, schrijven en rekenen. Verschillende vormen van unschooling zoals unschooling thuis en zelfsturend leren in democratische scholen, en meer.

2019

Unschooling to university

Relationships matter most in a world crammed with content

Judy Arnall zoomt uitgebreid in op de mogelijkheden van unschooling. Wat is unschooling? Wat zijn de academische, sociale, emotionele en lichamelijke voordelen van unschooling? Hoe realiseer je unschooling in de praktijk? Unschooling op verschillende leeftijden.

2018